Widokówki rozszyfrowane – cz. 2 – autobusy na wrocławskim Rynku

Nieco bliżej, po środku placu, stoi pomnik Fryderyka Wielkiego (5), króla Prus w latach 1740-1786. Za jego panowania państwo pruskie stało się jedną z najważniejszych monarchii i potęg ówczesnej Europy. Wykonany przez Augusta Kissa, ucznia słynnego Raucha, odlany w ludwisarni królewskiej, pomnik króla na koniu został przetransportowany na rynek 19 maja 1847 roku, gdzie został uroczyście odsłonięty po zakończeniu jarmarku wełny w dniu 27 czerwca 1847 r. Stanął na piaskowcowym postumencie miejscu rozebranej Wielkiej Wagi Miejskiej, a w uroczystościach odsłonięcia uczestniczył król Fryderyk Wilhelm IV.

Jest taka zasada, że jeżeli koń będący częścią pomnik jeźdźca ma uniesione dwie przednie nogi to jeździec zginął w walce, jeśli jedną z przednich nóg – zmarł z odniesionych w walce ran, jeśli zaś koń spoczywa na postumencie wszystkimi czterema kopytami to jeździec zmarł z przyczyn naturalnych. Koń Fryderyka ma dwa kopyta w górze, ale są to prawa przednia i lewa tylna noga. Ciekawe jak to interpretować? Pomnik, otoczony żeliwną, odlewaną barierą, zwany przez mieszkańców miasta Der alte Fritz [Stary Fryc], był częstym miejscem spotkań na bardzo podobnej zasadzie jak dziś umawiamy się „pod pręgierzem”. Jesienią 1944 roku został on przez oddział SS zdemontowany z postumentu, a następnie zakopany w lesie osobowickim. Po zakończeniu wojny został przez trzech mieszkańców Wrocławia (Jan Proszak, Juliusz Wolnik, Adam Martyński) sprzedany za sumę 260 tysięcy złotych do odlewni dzwonów Eugeniusza Woyczyńskiego. Z czasem wyszło jednak na jaw, że trzej panowie mieli sfałszowane pozwolenie na demontaż figury, a że sami byli pracownikami składnicy surowców wtórnych to po krótkim dochodzeniu odbył się proces zakończony wyrokami skazującymi.

Na widokówce dostrzec można kilka ciekawych scen z życia ówczesnego miasta. Po prawej, pod ścianą stacji benzynowej firmy OLEX, dwóch motocyklistów dokonuje przeglądu swojej maszyny wyposażonej w kosz dla pasażera. Kawałek dalej, za tylną ścianą budynku kasowego znajduje się duży parking dla jednośladów. Zadaszenie z blachy falistej wsparte na rurkowym stelażu nie wystarcza dla wszystkich chętnych i dlatego pod chmurką powstał jeszcze jeden stojak na rowery, które dla zabezpieczenia przed warunkami atmosferycznymi przykryto plandeką. Tuż obok pod białą płachtą stoi kolejny motor z koszem i obok jeszcze jeden.

Plac przed Nowym Ratuszem, pomiędzy stacją benzynową, a niewidocznym na zdjęciu pomnikiem Fryderyka Wilhelma III po prawej, wykorzystywany był jako miejsce odjazdu autobusów komunikacji podmiejskiej. Stąd między innymi wyruszały w trasę do autobusy będące własnością Breslau-Trebnitz-Prausnitzer Kleinbahn AG (późniejsza Wrocławska Kolej Dojazdowa) – firmy zajmującej się prowadzeniem ruchu i obsługą wąskotorowego połączenia z Wrocławia do Trzebnicy. Na zdjęciu widać pięć wozów oraz jedną doczepę (bez bagażnika dachowego), którą wykorzystywano do obsługi kursów porannych i popołudniowych.

Ostatni z wozów, który przyjechał, najwyraźniej doznał jakiejś awarii gdyż uniesiono mu jedną z pokryw silnika, a kucający obok kierowcy zastanawiają się nad sposobem naprawy. Oparta o tył sąsiedniego autobusu drabina najpewniej posłużyła im do wydobycia zgromadzonej na dachu części zamiennej. Odpięta przyczepa sugeruje, że jest to środek dnia, a nie szczyt przewozowy, który wymagałby umieszczenia bagażu na dachu.

Przed wozem stojącym najbardziej po prawej widać rozmawiających pięciu umundurowanych bileterów w czapkach z daszkami. Stanowili oni skład załogi każdego autobusu odjeżdżającego z tego przystanku, zresztą każdego autobusu, w którym prowadzona była sprzedaż biletów. W tramwajach było podobnie – obsadę stanowił prowadzący pojazd oraz bileter/konduktor właśnie.

W otwartych drzwiach pojazdu widać też kartki z godzinami odjazdów. Niestety nie było tutaj żadnego słupka, na którym takie informacje można byłoby umieścić więc do tego celu służyły okna w drzwiach wejściowych. Kierunek jazdy pokazywano za pomocą tablic umieszczanych nad przednim oknem bądź zawieszonych na burtach.

<< Widokówki rozszyfrowane, cz.1 – AWAG;

Widokówki rozszyfrowane, cz 3 – Most Pomorski >>